Mijn overzicht (met hulp van AI) van het 2024 ECTRIMS congres (18-20 september, Kopenhagen, Denemarken).
Nieuwe diagnostische criteria
- Vroegere diagnose mogelijk, zelfs zonder klinische symptomen in sommige gevallen
- Optische zenuw opgenomen als vijfde typische locatie voor MS-laesies
- Radiologisch geïsoleerd syndroom (RIS) kan nu in sommige gevallen als MS gediagnosticeerd worden
Behandeling van progressieve MS
- Tolebrutinib (BTK-remmer) toonde 31% vertraging in invaliditeitsprogressie bij secundair progressieve MS zonder relapsen
- Verbeterde mogelijkheden om ‘smeulende MS’ te behandelen
- Simvastatine bleek niet effectief in het vertragen van progressie (MS-STAT2 studie)
Nieuwe inzichten in relapsing MS
- Tolebrutinib toonde 29% vertraging in invaliditeitsprogressie, maar geen verschil in relapsfrequentie vergeleken met teriflunomide
- Mogelijkheid om progressie onafhankelijk van relapsen (PIRA) te behandelen
Biomarkers en monitoring
- Toenemend belang van patiënt-gerapporteerde uitkomsten (PROMs)
- Neurofilament light chain (NfL) in bloed als veelbelovende marker voor ziekteactiviteit
- Nieuwe MRI-markers zoals “paramagnetic rim lesions” kunnen helpen bij prognose
Remyelinisatie
- Gezien als de volgende grote doorbraak in MS-behandeling
- Onderzoek richt zich op het bevorderen van herstel en het creëren van een gunstige omgeving
- Klinische studies gaande, maar nog steeds in vroege fasen
Risicofactoren
- Epstein-Barr virus (EBV) bevestigd als belangrijke risicofactor; verschillende stammen bieden verschillende risiconiveaus
- Mogelijkheid van EBV-vaccinatie in de toekomst als preventieve strategie
- Overgewicht tijdens de puberteit geïdentificeerd als risicofactor
Symptoommanagement
- Toenemende aandacht voor symptomen zoals vermoeidheid, cognitieve problemen en slaapstoornissen
- Belang van een multidisciplinaire aanpak bij symptoombehandeling
- Aandacht voor behandeling van depressie en slaapkwaliteit in MS-management
Leefstijlaanpassingen
- Groeiend bewijs voor het belang van lichaamsbeweging, dieet en cognitieve stimulatie
- “Prehabilitation” concept: versterken van algehele gezondheid vóór mogelijke verslechtering
- Sterke nadruk op stoppen met roken en aanpakken van comorbiditeiten
Vitamine D en MS
- Hoge dosis vitamine D kan progressie naar MS vertragen bij mensen met CIS
- 34% vermindering van ziekteactiviteit na 2 jaar vergeleken met placebo
- Sterkste effect bij patiënten met ernstig vitamine D-tekort bij aanvang
Leefstijlaanpassingen
- Groeiend bewijs voor het belang van lichaamsbeweging, dieet en cognitieve stimulatie
- Behoefte aan wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen voor leefstijlinterventies
- Belang van het aanpakken van comorbiditeiten zoals roken en obesitas
Zwangerschap en MS
- Nieuwe inzichten in risico’s en management van postpartum relapses
- Ocrelizumab blijkt veilig tijdens borstvoeding
Pediatrische MS
- Vergelijkbare pathologie als bij volwassenen
- Behoefte aan aangepaste klinische studies voor deze populatie
MS-verpleegkundigen
- Cruciale rol in patiëntenzorg en ondersteuning
- Behoefte aan betere toegang tot gespecialiseerde MS-verpleegkundigen wereldwijd
NMOSD en MOGAD
- Toenemende aandacht voor deze aandoeningen op ECTRIMS
- Vooruitgang in diagnose en behandeling, maar nog steeds uitdagingen in toegang tot zorg
Artificiële intelligentie in MS-zorg
- Toenemende toepassingen in diagnostiek, prognose en gepersonaliseerde behandeling
- Mogelijkheden voor analyse van “real-world data”
Overall conclusie
Het ECTRIMS congres 2024 toonde belangrijke vooruitgang op vele fronten van MS-onderzoek en -zorg. De nieuwe diagnostische criteria en behandelingsmogelijkheden voor progressieve MS bieden hoop voor vroegere interventie en betere uitkomsten. Er is een duidelijke verschuiving naar meer gepersonaliseerde zorg, met aandacht voor biomarkers, patiënt-gerapporteerde uitkomsten, leefstijlinterventies en de toepassing van AI. De focus op remyelinisatie en het belang van vitamine D onderstrepen de voortdurende zoektocht naar effectievere behandelingen. Hoewel er nog uitdagingen blijven, zoals de behandeling van pediatrische MS en het managen van MS tijdens zwangerschap, laat het congres zien dat het veld van MS-onderzoek en -behandeling blijft evolueren met veelbelovende ontwikkelingen voor patiënten. De toegenomen aandacht voor NMOSD en MOGAD, evenals de erkenning van de cruciale rol van MS-verpleegkundigen, weerspiegelt een meer holistische benadering van neuro-immunologische aandoeningen.
Bronnen
- ECTRIMS podcast: PREDAY
- ECTRIMS podcast: Day 1
- ECTRIMS podcast: Day 2
- ECTRIMS podcast: Day 3
- Transcript Bart Van Wijmeersch: Dag 1
- Transcript Bart Van Wijmeersch: Dag 2
- Transcript Bart Van Wijmeersch: Dag 3
- Prof Xavier Montalban about new diagnostics criteria
- Podcast: ECTRIMS EXTRA: New Course Descriptors for MS with Dr. Fred Lublin
- multiplesclerosisnewstoday.com artikel: High-dose vitamin D can delay progression to MS
- Article Multiple Sclerosis news today about Tolebrutinib
- YouTube Tolebrutinib Research Data (Dr. Branon Beaber)
- Neurology Live artikel over Tolebrutinib
- Sanofi persbericht over Tolebrutinib
- Podcast ECTRIMS EAN vaccination consensus statement
- MS Zorg Nederland podcast over ECTRIMS (MS Talk 44)
- ECTRIMS 2024 Patient Community Day video
