Wat zijn de McDonald criteria?
De McDonald criteria zijn de internationale richtlijnen die artsen gebruiken om de diagnose Multiple Sclerose (MS) te stellen¹. Deze criteria helpen neurologen om op een betrouwbare manier vast te stellen of iemand MS heeft. Dit is belangrijk omdat een vroege en juiste diagnose betekent dat mensen sneller kunnen starten met de juiste behandeling². Hierover heb ik een aantal jaren geleden een video gemaakt.
Wat gaat er veranderen?
Er komen belangrijke veranderingen in 2024³. Hier zijn de belangrijkste punten:
1. Snellere diagnose mogelijk
- Artsen hoeven niet meer altijd te wachten op een tweede MS-aanval om de diagnose te kunnen stellen
- In sommige gevallen kan MS zelfs worden vastgesteld voordat er duidelijke klachten zijn, als er bepaalde afwijkingen op de MRI-scan te zien zijn⁴
Belangrijk voor mensen met RIS
RIS (Radiologically Isolated Syndrome) betekent dat er MS-achtige afwijkingen op een MRI-scan te zien zijn, maar er nog geen klachten zijn. Volgens de nieuwe criteria kan bij sommige mensen met RIS nu al de diagnose MS worden gesteld⁴. Dit is een grote verandering, want voorheen moesten artsen wachten tot er klachten ontstonden. Uit onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de mensen met RIS binnen 10 jaar MS ontwikkelt⁵. Door eerder de diagnose te kunnen stellen, kan ook eerder met behandeling worden gestart als dat nodig is.
Dit kan in twee situaties:
- Als er zowel afwijkingen op verschillende plekken als in verschillende tijden te zien zijn
- Als er afwijkingen op verschillende plekken te zien zijn én:
- er speciale antilichamen in het hersenvocht worden gevonden, óf
- er minimaal zes lesies met een ‘centraal bloedvat’ teken op de MRI te zien zijn⁷
Dit is een grote verandering in hoe we naar MS kijken – van een ziekte die we pas kunnen vaststellen na klachten, naar een ziekte die we soms al kunnen herkennen voordat er symptomen zijn⁸.
2. De oogzenuw telt nu ook mee
- Afwijkingen aan de oogzenuw worden nu ook meegenomen in de criteria
- Dit is belangrijk omdat problemen met de oogzenuw vaak een van de eerste verschijnselen van MS zijn – bij ongeveer 20% van de patiënten is dit zelfs het eerste symptoom⁵
- Deze toevoeging is nu pas mogelijk omdat er drie betrouwbare meetmethoden zijn ontwikkeld: speciale MRI-scans, OCT-scans van het netvlies en VEP-testen die de signaalsnelheid door de oogzenuw meten⁶
3. Nieuwe manieren om MS vast te stellen
- Er zijn nieuwe kenmerken op MRI-scans die helpen om MS beter te herkennen:
- Het “centrale ader teken”: MS-plekjes ontstaan vaak rond kleine bloedvaatjes
- “Paramagnetische ring laesies”: speciale ontstekingsplekken die typisch zijn voor MS⁷
- Deze nieuwe kenmerken maken de diagnose betrouwbaarder
Wat betekent dit voor mensen met MS?
Deze veranderingen zijn goed nieuws omdat:
- De diagnose sneller gesteld kan worden
- De behandeling eerder kan starten
- Er minder kans is op een verkeerde diagnose
- Mensen niet onnodig lang in onzekerheid hoeven te zitten
Tot slot
De nieuwe criteria laten zien dat we MS steeds beter begrijpen en kunnen vaststellen. Dit helpt artsen om de juiste diagnose te stellen en patiënten om sneller de behandeling te krijgen die ze nodig hebben. De nieuwe richtlijnen worden in 2024 officieel ingevoerd en artsen over de hele wereld zullen hiermee gaan werken⁸.
Heeft u vragen over deze veranderingen? Bespreek ze dan met uw neuroloog tijdens uw volgende controle.
Bronnen
- Thompson AJ, et al. (2018). Diagnosis of multiple sclerosis: 2017 revisions of the McDonald criteria. The Lancet Neurology. https://www.thelancet.com/neurology/article/S1474-4422(17)30470-2
- Cleveland Clinic Podcast (2024). Understanding Major Changes to New McDonald Criteria for Multiple Sclerosis. https://consultqd.clevelandclinic.org/takeaways-from-the-new-diagnostic-criteria-for-multiple-sclerosis-podcast
- Montalban X (2024). ECTRIMS presentation on 2024 McDonald criteria revisions. Gepresenteerd tijdens ECTRIMS 2024, Copenhagen.
- Multiple Sclerosis News Today (2024). ECTRIMS 2024: McDonald criteria changes could speed diagnoses. https://multiplesclerosisnewstoday.com/news-posts/2024/09/25/ectrims-2024-mcdonald-criteria-changes-speed-diagnoses/
- MedPage Today (2024). McDonald Criteria Revisions Signal Shift Toward MS as a Biologically Based Disease. Door Judy George, Deputy Managing Editor. 23 september 2024.
- Prof. Xavier Montalban interview (2024). Prof. Xavier Montalban on the Revised McDonald Criteria: A New Era in MS Diagnosis & Management. Video interview tijdens ECTRIMS 2024.
- Cleveland Clinic presentation (2024). Dr. Daniel Antonetta on new diagnostic biomarkers. Presentatie tijdens ECTRIMS 2024.
- European Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis (ECTRIMS) annual meeting 2024, Copenhagen. https://www.ectrims.eu/annual-meeting/
Opmerking: Dit artikel is geschreven op basis van presentaties en publicaties over de nieuwe McDonald criteria. De officiële publicatie van de nieuwe criteria wordt nog verwacht in 2024.
